દેવ દિવાળી (Dev Diwali ) દેવ દીપાવલીનો ઈતિહાસ અને મહત્વ

દેવ દિવાળી શું છે? (Dev Diwali ) દેવ દીપાવલીનો ઈતિહાસ અને મહત્વની જાણકારી

દેવ દિવાળી એટલે કારતક મહિનાની પૂનમ (Full Moon). આપણી નોર્મલ દિવાળી (જે કારતક મહિનાની અમાસ પર આવે છે) પૂરી થયાના બરાબર 15 દિવસ પછી આ મહાપર્વ આવે છે.

આ દિવસે શું થાય? એવી માન્યતા છે કે આ દિવસે બધા દેવી-દેવતાઓ સ્વર્ગમાંથી પૃથ્વી પર આવે છે અને દિવાળીનો ઉત્સવ મનાવે છે. એટલે જ આને દેવ દિવાળી કે દેવ દીપાવલી કહેવાય છે.

એકદમ ઈઝી ભાષામાં કહીએ તો:

દિવાળી = શ્રી રામની અયોધ્યા વાપસી અને અસત્ય પર સત્યનો વિજય! દેવ દિવાળી = ભગવાન શિવ દ્વારા એક ખતરનાક રાક્ષસ (ત્રિપુરાસુર) નો વધ અને દેવતાઓની ખુશીનો મહાઉત્સવ!

ખાસ કરીને કાશી (વારાણસી) માં ગંગાના ઘાટ પર લાખો દીવાઓ પ્રગટાવવામાં આવે છે, જે નજારો જોવાનો એક લાઈફ-ટાઇમ ગોલ બની શકે છે!

દેવ દીપાવલીનો ઈતિહાસ:

બહુ-બહુ જૂની વાત છે, ત્રિપુરાસુર નામના એક પાવરફુલ રાક્ષસ (Monster) એ આખી દુનિયામાં અને સ્વર્ગમાં હાહાકાર મચાવ્યો હતો. દેવતાઓ પણ એનાથી કંટાળી ગયા હતા. આખરે, ભગવાન શિવ એ આ રાક્ષસનો વધ કર્યો અને બધાને એના ત્રાસમાંથી મુક્ત કર્યા.

જે દિવસે આ વિજય થયો, એ દિવસ હતો કારતક પૂર્ણિમાનો. આ ખુશીમાં બધા દેવતાઓએ આકાશગંગાના કિનારે દીવા પ્રગટાવીને સેલિબ્રેશન કર્યું, એટલે કે દિવાળી મનાવી!

યસ! એટલે જ ભગવાન શિવને આ દિવસે 'ત્રિપુરારી' પણ કહેવામાં આવે છે (જેનો અર્થ છે 'ત્રિપુરાસુરનો નાશ કરનાર').

આપણે પણ આપણી અંદરના 'રાક્ષસ' (જેમ કે આળસ, ગુસ્સો, ઓવરથિંકિંગ, નેગેટિવિટી) ને હરાવી શકીએ છીએ. દેવ દિવાળી આપણને યાદ અપાવે છે કે જ્યારે આપણે કોશિશ કરીએ છીએ, ત્યારે જીત હંમેશા આપણી જ થાય છે!

પુષ્ટિમાર્ગમાં દેવ દિવાળીનું મહત્વ:

પુષ્ટિમાર્ગમાં ભલે આ ઉત્સવ વારાણસી જેટલો મોટો ન હોય, પણ આ આખો કારતક મહિનો શ્રીકૃષ્ણની ભક્તિ માટે ખૂબ જ ખાસ છે. કારતક પૂર્ણિમા એ દાન-પુણ્ય અને ભગવાનની સેવા માટે અતિ ઉત્તમ દિવસ છે.

ખાસ કરીને:

1. દીપદાન: આ દિવસે શ્રી હરિ (ભગવાન વિષ્ણુ/કૃષ્ણ) સામે દીવા કરવાનું અલગ જ મહત્વ છે. પુષ્ટિમાર્ગમાં મંદિરોમાં અને ઘરમાં ભગવાનના સ્વરૂપ સામે દીપ પ્રગટાવીને ભક્તિ કરવામાં આવે છે. આ દીપદાન તમારા જીવનમાંથી અજ્ઞાનતાનો અંધકાર દૂર કરે છે અને જ્ઞાનનો પ્રકાશ ફેલાવે છે.

2. અન્નકૂટ: ઘણા મંદિરોમાં આ દિવસે છપ્પન ભોગનો અન્નકૂટ ધરાવવામાં આવે છે (જેમ દિવાળી પર થાય છે). આ દર્શાવે છે કે ભગવાનને શ્રેષ્ઠ ભોગ અર્પણ કરીને આપણે જીવનમાં સમૃદ્ધિ અને સંતોષ ને આવકારીએ છીએ.

3. પવિત્ર સ્નાન: પવિત્ર નદીઓમાં સ્નાન કરવાનું પણ ખૂબ મહત્વ છે. આ દિવસે કરવામાં આવેલી ભક્તિનું ફળ હજારો ગણું મળે છે, જે તમારા દૈનિક સ્ટ્રેસ ને રિલીફ આપીને આત્માને શાંતિ આપે છે.

આ દેવ દિવાળી પર ખાલી સ્ટેટસ ન મૂકશો, પણ કંઈક મોટું કરો!

• એક નાનકડો દીવો તમારા ઘરના મંદિરમાં, તુલસી ક્યારે અથવા કોઈ ગરીબના ઘરે જરૂર પ્રગટાવો.

• આપણા શ્રીકૃષ્ણના સ્વરૂપ (ઠાકોરજી) સામે બેસીને શાંતિથી 5 મિનિટ આપો.

• આ આર્ટિકલ તમારા બધા યંગ ફ્રેન્ડ્સ સાથે શેર કરો, જેથી તેઓ પણ આ એન્શિયન્ટ ફેસ્ટિવલની એનર્જી ફીલ કરી શકે.

ચાલો, આ દેવ દિવાળીને આપણે બધા સાથે મળીને 'ડિવાઇન વાઇબ્સ'થી ભરી દઈએ! જય શ્રી કૃષ્ણ!

pushtimargi.com પર પુષ્ટિમાર્ગ વિશે વધુ જાણવા માટે અમારી website ના આર્ટિકલ્સ વાંચો અને અમને facebook અને instagram પર Follow કરો. ચાલો, આ Spiritual Journey માં સાથે મળીને આગળ વધીએ!