શ્રી મહાપ્રભુજીની બેઠકજી નામ-સરનામા - શ્રી વલ્લભાચાર્યજીની બેઠકો (84 Baithak)
શ્રી મહાપ્રભુજીની 84 બેઠકો - પુષ્ટિમાર્ગના સ્થાપક શ્રીમદ્ વલ્લભાચાર્યજીની ૮૪ બેઠકોનો સંપૂર્ણ પરિચય. જાણો આ પવિત્ર યાત્રાધામોનું ધાર્મિક મહત્વ, ઇતિહાસ અને ગુજરાત સહિત ભારતમાં તેના સ્થળો.
શ્રી વલ્લભાચાર્યની ૮૪ બેઠકો: શ્રી મહાપ્રભુજીની બેઠકજી નામ-સરનામા
પુષ્ટિમાર્ગના સ્થાપક જગદ્ગુરુ શ્રીમદ્ વલ્લભાચાર્યજી મહાપ્રભુજી દ્વારા સ્થાપિત ૮૪ બેઠકો (Chorasi Baithak) એ વૈષ્ણવો માટે પૃથ્વી પરના સૌથી પવિત્ર યાત્રાધામો છે. 'બેઠક' શબ્દનો શાબ્દિક અર્થ 'બેસવાની જગ્યા' થાય છે, પરંતુ પુષ્ટિમાર્ગમાં તે એવા પવિત્ર સ્થાનોનું પ્રતીક છે જ્યાં શ્રી મહાપ્રભુજીએ ભૂતલ પરિક્રમા (સમગ્ર ભારતની યાત્રા) દરમિયાન નિવાસ કર્યો હતો, શ્રીમદ્ ભાગવતનું પારાયણ કર્યું હતું અને જીવોને બ્રહ્મસંબંધની દીક્ષા આપી હતી.
જો તમે ૮૪ બેઠકજી યાત્રાનું આયોજન કરી રહ્યા હોવ, તો શ્રી મહાપ્રભુજી કૃપા અને શુદ્ધ ભાવ જ તમારી યાત્રાને સફળ બનાવશે. આ બેઠકો વૈષ્ણવો માટે માત્ર ઐતિહાસિક સ્થળો નથી, પરંતુ ભક્તિના માર્ગ પર આગળ વધવા માટેનું જીવંત પ્રેરણા કેન્દ્ર છે.
આ બેઠકો કોઈ સામાન્ય મંદિર નથી, પરંતુ તે જ્ઞાન, ભક્તિ અને કૃપાના જીવંત કેન્દ્રો છે. શ્રી મહાપ્રભુજીની ૮૪ બેઠકો સમગ્ર ભારતમાં ફેલાયેલી છે. મુખ્યત્વે તેમને પાંચ ભૌગોલિક ઝોનમાં વહેંચી શકાય છે:
૮૪ વૈષ્ણવોની વાર્તા એ શ્રી વલ્લભાચાર્ય દ્વારા સ્થાપિત પુષ્ટિમાર્ગીય સંપ્રદાયના અનુયાયીઓ માટે પવિત્ર સ્થળોનો સંગ્રહ છે. આ સ્થળોને બેઠક તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, જેનો શાબ્દિક અર્થ "બેઠક" થાય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે શ્રી વલ્લભાચાર્યએ આ સ્થળોએ ઉપદેશ આપ્યો હતો અને ભગવાન કૃષ્ણની લીલાઓનું વર્ણન કર્યું હતું.
અહીં શ્રી વલ્લભાચાર્યની બેઠકોની યાદી આપેલી છે, જેમાં દરેક બેઠકનું સંક્ષિપ્ત વર્ણન પણ છે.
શ્રી મહાપ્રભુજીની બેઠકજી નામ-સરનામા
૧. શ્રીમદ્ ગોકુલ ગોવિંદઘટના બેઠકજી શ્રીમહાપ્રભુજીની બેઠક,
ગોવિંદગાટની બાજુમાં, શ્રી ગોવિંદ ઘાટ,
મુ.ગોકુલ-૨૮૧૩૦૩, જી. મથુરા(ઉ.પ્ર.)
૨. શ્રી બડી બેઠક
મુ.ગોકુલ-૨૮૧૩૦૩.
૩. શ્રી શય્યામંદિરની બેઠકજી
મુ.ગોકુલ-૨૮૧૩૦૩.
૪. શ્રી વૃંદાવન બંસીબટની બેઠક
બંસીબટની, વૃંદાવન-૩૮૧૧૨૧.
૫. શ્રી વિશ્રામઘાટની બેઠક
મથુરા-૨૮૧૦૦૧ (ઉ.પ્ર.)
૬. શ્રી મધુવનની બેઠક
૭. શ્રી બહુલાવનની બેઠક
કૃષ્ણકુંડ ઉપર, શ્યામ તમાલવ્રુક્ષની નીચે,
મુ. કુમુદવન, પો. ઉસપાર (સામેપાર), જિ. મથુરા (ઉ.પ્ર.)
૮. શ્રી બહુલાવનની બેઠક
મુ. શ્રી બહુલાવન, પો. બાંટીગાંવ, જી. મથુરા. (ઉ.પ્ર.)
૯. શ્રી રાધાકૃષ્ણકુંડની બેઠક
મુ.પો. રાધાકુંડ-૨૮૧૫૦૪, જિ. મથુરા (ઉ.પ્ર.)
૧૦. શ્રી માનસીગંગાની બેઠક
પો. ગોવર્ધન-૨૮૧૫૦૪.
૧૧. શ્રી ચંદ્રસરોવરની બેઠક
પો. ગોવર્ધન-૨૮૧૫૦૪.
૧૨. શ્રી અન્યોરની બેઠક
મુ.પો. અન્યોર-૨૮૧૫૦૨.
૧૩. શ્રી ગોવિંદકુંડની બેઠક
પો. આન્યોર-૨૮૧૫૦૨.
૧૪. શ્રી સુંદરશીલાની બેઠક
શ્રી ગીરીરાજજીની તળેટીમાં, પો. જતીપુરા-૨૮૧૫૦૨
૧૫. શ્રી ગિરિરાજજીની બેઠક
પો. જતીપુરા-૨૮૧૫૦૨.
૧૬. શ્રી કામવનની બેઠક
શ્રીકુંડ ઉપર, કામવન, પો.કામા-૩૨૧૦૨૨,
૧૭. શ્રી ગહવરવનની બેઠક
મોરકુટી નીચે, પો. બરસાના.
૧૮. શ્રી સંકેતવનની બેઠક
પો. બરસાના.
૧૯. શ્રી નંદગામની બેઠક
પો નંદગામ-૨૮૧૪૦૩.
૨૦. શ્રી કોકિલાવનની બેઠક
કૃષ્ણકુંડ ઉપર, પો. બઢેલ.
૨૧. ભાંડીરવનની બેઠક
મુ ભાંડરવન, તા. માંટ.
૨૨. શ્રી માનસરોવરની બેઠક
પો. માંટ, જિ. મથુરા (ઉ.પ્ર.),
૨૩. શ્રી સુકરક્ષેત્ર (સોરમજી) ની બેઠક
૨૪. શ્રી ચિત્રકૂતની બેઠક
પો. પીલીકોડી. જી. સતના (મધ્ય પ્રદેશ)
૨૫. શ્રી અયોધ્યાની બેઠક
રામઘાટ રોડ, મુ. અયોધ્યા-૨૨૪૧૨૩. જી. સીતાપુર (યુ.પ.)
૨૬. શ્રી નૈમીષારણયની બેઠક
મુ. નૈમિષારણય. વેદ વ્યાસ આશ્રમ પાસે, જી. સીતાપુર (યુ.પ.)
૨૭. શ્રી કાશીમાં પુરુષોત્તમદાસ શેઠના ઘરની બેઠક
જતનવડ રોડ, બી.એસ્ટ ગંજ, કટોરા પાસે, મુ. વારાણસી (કાશી).
૨૮. શ્રી કાશીમાં હનુમાનઘાટ પરની બેઠક
મુ. વારાણસી-૨૨૧૦૦૧
૨૯. શ્રી હરીહરક્ષેત્રની બેઠક (હાજીપુર)
મસ્જીદ ચોક, હેઝા બજાર, મુ. હાજુપુર-૮૪૪૨૨૧, જિ. વૈશાલી(બિહાર)
૩૦. શ્રી જનકપુરની બેઠક
મુ. જનકપુર, વૈશાલી પાસે (પટના), જિ. વૈશાલી (બિહાર).
૩૧. શ્રી ગંગાસાગરની બેઠક
કપિલ આશ્રમ પાસે.
૩૨. શ્રી ચંપાણયની પ્રાગટ્યની બેઠક
જી. રાયપુર (છત્તીસગઢ)
૩૩. શ્રી ચંપાણયની છઠ્ઠી બેઠક
મુ. ચંપાણય- ૪૯૩૮૮૫, વાયા-રાજીમ, જિ. રાયપુર (છત્તીસગઢ)
૩૪. શ્રી જગન્નાથપુરીની બેઠક
ગ્રાન્ટ રોડ, પૂરી-૭૫૨૦૦૧(ઓરિસ્સા)
૩૫. શ્રી પંઢરપુરની બેઠક
મુ. શેગાંવદુમાલા રોડ, મુ. પંઢરપુર-૪૧૩૩૦૪, જી. સોલાપુર.
૩૬. શ્રી નાસિક તપોવનની બેઠક
પંચવટી કરંજા, મુ. નાસિક-૪૨૨૦૦૧.
૩૭. શ્રી પન્ના નૃસિહજીની બેઠક (ગુપ્ત બેઠક)
મંગલગીરી સ્ટેશન, શ્રીપન્નાનૃસિહજીનું મંદિર, મુ. વિજયવાડા (આંધ્રપ્રદેશ) બેઝવાડ-ગુંટુર સ્ટેશન વચ્ચે
૩૮. શ્રી લક્ષ્મણબાલાજીની બેઠક
શ્રી લક્ષ્મણબાલાજી, શંકરમઠ પાસે, શ્રી વલ્લભાચાર્યજી મઠ, રાનીગુંટા મેઘારામ મીટા રીંગ રોડ, મુ. તીરૂમાલા-૫૧૭૫૦૪, જિ. ચિતુર (આંધ્રપ્રદેશ)
૩૯. શ્રી શ્રીરંગમજીની બેઠક
સાઉકાર સ્ટોર લેન, ૨૧, નોર્થગેટ, શ્રીરંગમ, ત્રિચી-૬૨૦૦૦૬, (ત્રિપ્રિનાપલ્લી) તમિલનાડુ.
૪૦. શ્રી વિષ્ણુકાંચીની બેઠક
૭૯, વેગવતી સદાવરમ, મુ. શ્રી વલ્લભમઠ, પુણ્યકોટી ટેમ્પલ, મુત્તકોલમ-૬૩૧૫૦૩.
૪૧. શ્રી સેતુબંધ રામેશ્વરની બેઠક
લક્ષ્મણકુંડની સામે, મુ. રામેશ્વર, જિ. રામનાડ (તમિલનાડુ).
૪૧. શ્રી મહાપ્રભુજીની બેઠક
રામકુંડની બાજુમાં, મુ. રામેશ્વર-૬૨૩૫૨૬, તમિલનાડુ.
૪૨. શ્રી મલયાચલ પર્વતની બેઠક (ગુપ્ત બેઠક)
મુ. મલાયચલ પર્વત ઉપર, શ્રી હેમગોપાલજી મંદિરની બાજુમાં, કોઈમ્બતુર, કર્ણાટક
૪૩. શ્રી લોહગઢ
મુ. હરવળે-સાંખળી-૪૦૩૫૦૫, જિ. પણજી. ગોવા.
૪૪. શ્રી તામ્રપરણી નદીના તીર ઉપર બેઠક
તીનવેલી રેલ્વે સ્ટેશન પાસે તીનવેલી
૪૫. શ્રી કૃષ્ણા નદીની બેઠક
કૃષ્ણધામ, વાડી જંકશન, કૃષ્ણા ગામ (આંધ્રપ્રદેશ)
૪૬. શ્રી પંપાસરોવરની બેઠક
બેલ્લારીથ-ગુટકલ, હસ્પેટ રેલ્વે સ્ટેશન, ગુટકલ- હુબલી (આંધ્રપ્રદેશ)
૪૭. શ્રી પદ્મનાભજીની બેઠક
પદ્મનાભજી મંદિર, સરોવરની પાસે, પદ્મનાભ ક્ષેત્ર, ત્રિવેન્દ્રમ, કેરાળા.
૪૮. શ્રી જનાર્દન ક્ષેત્રનિ બેઠક
પો. વરકલા-૬૯૫૧૪૧(કેરાલા).
૪૯. શ્રી વિદ્યાનગર-વિજયનગરની બેઠક
હમ્પી ગામ, વિદ્યાનગર - તુંગભદ્રા નદીને કિનારે, વિજયનગર (આંદ્રપ્રદેશ)
૫૦. શ્રી ત્રિલોકભાનજીની બેઠક
મદુરાઈથી જવાય તામીલનાડુ ત્રીનેવલી ગામ-તોતાદ્રી પર્વતની વચ્ચે.
૫૧. શ્રી તોતાદ્રી પર્વતની બેઠક
(તમિલનાડુ), તીનવેરી-નાગમેશીથી ૮ કી.મી. રામેશ્વર નજીક.
૫૨. શ્રી સુરત મહાપ્રભુજીની બેઠક
તાપી નદીના કિનારે, મોદી મહોલ્લા, સુરત સ્ટેશન પાછળ, મુ. સુરત-૩૯૨૦૦૧ (ગુજરાત)
૫૩. શ્રી દરવસેનની બેઠક
આદીસેતુ ગામ-રામનાડ પુરમ સ્ટેશનથી ૧૦ કી.મી. તામિલનાડુ.
૫૪. શ્રી ભરૂચની બેઠક
પવાર હાઉસ પાસે, સ્ટેશન રોડ, મુ. ભરૂચ-૩૯૨૦૦૧.(ગુજરાત)
૫૫. શ્રી મોરબી-મરછુનદીના સામા કિનારાની બેઠક
એન્જી. કોલેજ પાછળ, મોરબી-૩૬૩૬૪૧ (ગુજરાત)
૫૬. શ્રી નવાનગરની બેઠક
જામનગર-૩૬૧૩૦૫,(ગુજ.)
૫૭. શ્રી જામખંભાલીયાની બેઠક
ખંભાલીયા (દાઉજીની હવેલી), ગુજરાત.
૫૮. શ્રી પીંડતારકની બેઠક (ગુજરાત)
પો પીંડારા-૩૬૧૩૦૫, જિ. જામનગર,
૫૯. શ્રી મૂલગોમતાની બેઠક
મુ. નાના ભાવડા-૩૬૧૩૩૫, તા. દ્વારકા. જિ. જામનગર
૬૦. શ્રી દ્વારકા (હરીકુંડની બેઠક )ગુજરાત
મુ. દ્વારકા-૩૬૧૩૩૫, જિ. જામનગર
૬૧. શ્રી ગોપીતાલાવની બેઠક
પો. રાજપુર, વાયા દ્વારકા, જિ. જામનગર.
૬૨. શ્રી બેટ દ્વારિકા (શંખોદ્વારની બેઠક)
શંખતળાવ ઉપર, મુ. બેટ દ્વારકા-૩૬૧૩૩૦
(ગુજરાત)
૬૩. શ્રી નારાયણ સરોવરની બેઠક
મુ. નારાયણ સરોવર-૩૭૦૬૨૪, તા. લખપત, જિ. કરછ(ભુજ).
૬૪. શ્રી જુનાગઢની બેઠક
ગીરનાર રોડ, જુનાગઢ-૩૬૨૦૦૧.(ગુજરાત)
૬૫. શ્રી પ્રભાસક્ષેત્રનિ બેઠક ગીતા મંદિર પાસે, મુ. પ્રભાસપાટણ-૩૬૨૨૬૮ જિ. જુનાગઢ(ગુજરાત)
૬૬. શ્રી માધવપુરની બેઠક
કદમકુંડની ઉપર, મુ. માધવપુર (ઘેડ)-૩૬૨૨૩૦, જિ. પોરબંદર (ગુજરાત)
૬૭. શ્રી ગુપ્તપ્રયાગની બેઠક (ગુજરાત)
મુ. દેલવાડા-૩૬૨૫૧૦, (ઉના) જિ. જુનાગઢ
૬૮. શ્રી તગડીની બેઠક (ગુજરાત)
મુ. તગડી-૩૮૨૨૫૦. તા. ધંધુકા, જિ. અમદાવાદ.
૬૯. શ્રી નરોડાની બેઠક
દેવી મલ્ટીપ્લેક્સ, કાપડી વાસ, થિયેટર, નરોડા, અમદાવાદ - ૩૮૨૩૩૦ (ગુજરાત)
૭૦. શ્રી ગોધરાની બેઠક
રાણાવ્યાસ માર્ગ, પટેલવાડા, મુ. ગોધરા-૩૮૯૦૦૧. જિ. પંચમહાલ
૭૧. શ્રી ખેરાળુની બેઠક (ગુજરાત)
શ્રીમાળીવાસ, મુ. ખેરાળુ-૩૮૪૩૨૫,
જિ. મહેસાણા.
૭૨. શ્રી સિદ્ધપુરની બેઠક
બિંદુ સરોવર રોડ, મુ. સિદ્ધપુર-૩૮૪૧૪૧, જિ. પાટણ.
૭૩. શ્રી અવંતિકાપૂરી (ઉજજૈન) ની બેઠક
મંગળનાથ માર્ગ, મોતીકુંડ, સાંદીપની આશ્રમ પાસે,મુ. ઉજ્જૈન-૪૫૬૦૦૧. (મ.પ્ર.)
૭૪. શ્રી પુષ્કરની બેઠક (રાજસ્થાન)
મુ. પુષ્કર-૩૫૦૦૨૨, જિ. અજમેર,
૭૫. શ્રી કુરૂક્ષેત્રની બેઠક (હરિયાણા)
કુબેર ભંડાર, ફરીદ કોર્ટ હાઉસ શેરીમાં, ભદ્રકાલી મંદિરની બાજુમાં, મુ. થાનેશ્વર, તા. કુરૂક્ષેત્ર.
૭૬. શ્રી રામઘાટ હરિદ્વારના બેઠકજી
મુ. હરદ્વાર-૨૪૯૪૦૧ (ઉ.પ્ર.) રામઘાટ ઉપર.
૭૭. શ્રી બ્રદ્રિકાશ્રમની બેઠક
મુ. બદ્રીનાથ-૨૪૬૪૨૨. વાયા હરિદ્વાર,જિ. ચામોલી સંજયકુમાર ચોટીયાલા
૭૮. શ્રી કેદારનાથના ગુપ્ત બેઠકજી (કેદારકુંડ ઉપર)
જિ. ચામોલી-૨૪૯૪૦૧. (ઉત્તરાખંડ)
૭૯. શ્રી હિમાચલ પર્વતની બેઠક
કેદારનાથ થી ૧ કી.મી. દુર, હિમાચલ પ્રદેશ કેદારનાથ મંદિરથી ૫ કી.મી.
૮૦. શ્રી વ્યાસાશ્રમની બેઠક (ઉત્તરાખંડ)
બદ્રીનાથ વાયા હરિદ્વાર, જિ. ચામોલી
૮૧. શ્રી વ્યાસ ગંગાની બેઠક
ઋષિકેશથી ૫૪ કી.મી. દુર કીર્તિનગર પાસે વ્યાસઘાટ ઉપર, હિમાચલ પ્રદેશ
૮૨. શ્રી અડેલની બેઠક
મુ. દેવરખ, પો. નૈની-૨૧૧૦૦૮,જિ. અલ્હાબાદ (ઉ.પ્ર.)
૮૩. શ્રી ગોપાલજીની બેઠક, ગોકુલ
ગોવિંદ ઘાટ પાસે, ગોકુલ - ૨૮૧૩૦૩, જિલ્લો મથુરા, ઉત્તર પ્રદેશ
૮૪. શ્રી ચરણાટની બેઠક (ઉત્તર પ્રદેશ)
આચાર્યકુમ ચુનારજી, ડીગ્રી કોલેજ પાછળ,મુ. પો. ચૂનાર-૨૩૧૩૦૪, જિ. મીરજાપુર
આ સૂચિમાં અન્ય બેઠકોનો સમાવેશ થાય છે, જે ભારતના વિવિધ ભાગોમાં આવેલી છે. આ બધી બેઠકો પુષ્ટિમાર્ગીય સંપ્રદાયના અનુયાયીઓ માટે પવિત્ર સ્થળો છે અને તેઓ અહીં નિયમિતપણે દર્શન કરવા જાય છે.
આ એક આંશિક યાદી છે. બાકીની બેઠકો ભારતના વિવિધ ભાગોમાં આવેલી છે. વધુ માહિતી માટે, પુષ્ટિમાર્ગીય સંપ્રદાયના ગ્રંથો અને વેબસાઇટ્સનો સંપર્ક કરી શકાય છે.
